1500'lü yıllarda ortaya atılan bu harita türü, her ne kadar teknik imkansızlıklardan ortaya çıkmış masum bir hata gibi görünse de aslında büyük bir propaganda malzemesidir. Çünkü ilerleyen yıllarda doğru ölçümlerle oluşturulan haritalar, kabul görmemiş ve Merkatör Projeksiyonu kullanılmaya devam etmiş. Neden? Bilimsel her türlü gelişmeye kucak açan insanlık, neden Merkatör Projeksiyonu gibi ilkel, teknik hatalarla dolu bir ölçüme bağlı kalmış?
Büyük yalan ilk önce, kaşifler tarafından fark ediliyor. Ölçeklendirmesi hakkında net bilgiler verilmeyen Merkatör Projeksiyonunu esas alarak dünyayı gezmek için denizlere açılan yüzlerce amatör kaşif, gittikleri yerlerde garipliklerle karşılaşıyorlar.
İlk defa kafalarda soru işareti uyandıran tespitler bazı konferanslarda dile getirilince, haritalara paralel ve meridyenler eklenerek, kuzey ve güneydeki paralel-meridyen aralıklarının boyutu büyültülüyor. Böylece haritalar çok dikkat çekmeyen çizgilerle gerçek bir görünüm sunuyormuş gibi şekillendiriliyor. Ancak yine de haritada bir şeylerin yanlış olduğu çeşitli kesimlerce iddia edilse de, geçiştiriliyor.
Peki Merkatör Projeksiyonu kimin işine yarıyor? Ya da bu yalanı kabul etmek kimin işine geliyor? İşte size örnekler:
1- Avrupa'dan Dünya Haritası Görünümü
Dünyada dikey ekseni, Londra geçer. Rus harita ile olduğu gibi, hem Amerika ve Avustralya dünyanın çevresi üzerinde, ve Pasifik Okyanusu, tek bir entegre alan olarak algılanmamaktadır.
2- ABD'den Dünya Haritası Görünümü
Dikey ok merkez Amerikadan geçmektedir. Amerika doğudan Atlas okyanusu ve batıdan Pasifik okyanusuyla kuşatılan, "ada" gibi gösteriliyor.
3- Çin'den Dünya Haritası Görünümü
Çin Pasifik Okyanusu'nun batısındaki olarak tasvir edilmiştir. Tüm kıtalar dünyanın çevresinde yerleştirilir Afrika ve Avrasya hariç, bu okyanusa erişimi vardır.
4- Rusya'dan Dünya Haritası Görünümü
Dünyanın dikey eksen (Doğu ve Batı arasındaki merkez noktası), ülkenin başkenti Moskova'da geçer. Amerika ve Avustralya Hem dünyanın çevresi üzerinde bulunmaktadır. Pasifik Okyanusu, tek bir entegre alan olarak algılanmamaktadır.
5- Avustralya'dan Dünya Haritası Görünümü
Avustralyalılar sadece anakara ile çalışan gibi dünyanın dikey ekseni tasvir değil, aynı zamanda etkin bir şekilde baş aşağı 180 derece haritayı dönüm tüm diğerleri üstünde ülkelerini koymaktadır. Pasifik, Hint Okyanusu ve Güney Okyanusu: Amerika Birleşik Devletleri gibi, üç okyanuslar arasında yatan bir ada haline gelir. Bir başka önemli rol tüm diğer haritalarda altındaki gizli ama üstündeki burada görülen, Antarktika tarafından oynanır.
6- Şili'den Dünya Haritası Görünümü
Dünya Bu harita Şili'nin okul kitaplarında içine nihai giriş amacı ile Askeri Coğrafi Enstitüsü emriyle geliştirilmiştir. Avustralyalı harita ile olduğu gibi, burada 'standart' haritası da Şili dünyada hakim konuma sahiptir izlenimini vermek için yardımcı merkez şeklinde gösterilmek istenmiştir. Pasifik merkez alınan haritada amaç ticaret merkezi olduğunu göstermeye çalışılmasıdır.
7- Güney Afrika'dan Dünya Haritası Görünümü
Hint ve Atlantik: Güney Afrika, iki okyanus arasında sıkışmış, bir yarımadadır. Hint Okyanusu ve Atlas: Güney Afrika, iki okyanuslar arasında sıkışmış, bir yarımada haline gelir. Pasifik bölgesi ve Rusya'nın dünyanın çevresi üzerinde bulunmaktadır.
8- Japonya'dan Dünya Haritası Görünümü
Haritada, 1569 yılında yapılan ve tüm dünyada yaygın olarak kullanılan dünya haritasında tespit edilmiş çeşitli ölçüm hataları düzeltilmiş olarak yer alıyor. Örneğin Afrika Kıtası, Grönland’ın on dört katı büyüklükte olmasına rağmen önceki haritada aynı ebatlarda gösteriliyordu. Şu ana dek yalnızca Japonya’daki okul kitaplarında kullanılan haritanın, küresel olarak kabul edilmesi için çeşitli revizyonlar bekleniyor.
Japon tasarımcı Hajime Narukawa’nın The AuthaGraph World Map isimli güncellenmiş ve hatalardan arındırılmış haritası, geçtiğimiz günlerde dünyanın en prestijli tasarım ödüllerinden biri olarak anılan Japan’s Good Design Award‘un sahibi oldu.
